लुम्बिनी । बुटवल उपमहानगरपालिकाले आर्थिक वर्ष २०७९÷०८० का लागि रु दुई अर्ब ३५ करोडको बजेट पेश गरेको छ । उपमहानगरको नगरसभाको एघारौँ अधिवेशनमा आज उपप्रमुख सावित्रादेवी अर्यालले आगामी आर्थिक वर्ष २०७९÷०८० का लागि बजेट पेश गरे ।
बुटवलको बजेटको अंशमा आन्तरिक आय रु ६० करोड, सङ्घीय सरकारबाट समानीकरण अनुदानवापत रु एक करोड ६१ लाख ३३ हजार, सःशर्त अनुदान रु एक करोड ६० लाख, विशेष अनुदान रु ८० लाख र समपुरक अनुदान रु दुई करोड ९९ लाख राखिएको छ । यस्तै राजस्व बाँडफाँटबाट रु ३१ करोड ९८ लाख र चालु आर्थिक वर्षको अल्या (अगाडिको ल्याएको) को रु ३४ करोड ५८ लाख रहेको छ ।
नगरसभामा बजेट पेश गर्दै उपप्रमुख अर्यालले उपमहानगरले सञ्चालन गर्ने केही प्राथमिक कार्यक्रम पनि घोषणा गरिन् । बुटवल उपमहानगरले उपलब्ध स्रोतसाधन, क्षमता र अवसरको परिचालन गरी आर्थिक विकासको गतिलाई निरन्तरता दिँदै नगरबासीको जीवनस्तर उकास्न सामाजिक, आर्थिक र पूर्वाधार विकासलाई प्राथमिकता दिने घोषणा गरिएको छ ।
बुटवल उपमहानगरले यसपटक वडास्तरबाट परिचालन हुने बजेटको सीमालाई बढाएर रु १६ करोड ५० लाख पु¥याएको छ भने राजस्वका दरलाई वृद्धि नगरी विभिन्न क्षेत्रमा लाग्ने करमा छुट दिएको छ ।
उपमहानगरपालिकाले सम्पत्ति कर, बहालकर, हाटबजार बैठकी, इ–रिक्सा नवीकरण÷रुट इजाजतजस्ता कर तथा गैरकरका दर कम्तीमा १० प्रतिशतसम्म न्यून गरेको र निश्चित समय निर्धारण गरी तोकिएको समयमा कर बुझाउने करदातालाई १५ प्रतिशतसम्म छुट दिने प्रस्ताव गरिएको छ ।
यस्तै सम्पत्ति कर र भूमिकर २०७९ कात्तिक मसान्तसम्म बुझाउँदा निर्धारित खुद करमा १० प्रतिशत छुट दिने, पेशा व्यवसाय कर र घरबहाल करमा पाँचदेखि १५ प्रतिशतसम्म छुट दिने प्रस्ताव बजेटमा गरिएको छ ।
यस्तै राजमार्ग चौँराहादेखि गोलपार्कसम्मको सडक विस्तारका क्रममा व्यवसाय सञ्चालन हुन नसकेर मर्कामा परेका राजमार्ग मोहडाका सटरका व्यवसायीलाई व्यवसाय करमा थप ३५ प्रतिशत छुट उपमहानगरले दिने भएकोे छ ।
बुटवलले बजेटमार्फत जनतासँग प्रमुख, नगरप्रमुख ज्येष्ठ नागरिक स्वास्थ्य कार्यक्रम, क्षयरोगमुक्त अभियान, स्वस्थ जीवनशैलीका लागि योग, नगरबासीलाई आधारभूत स्वास्थ्य सेवा निःशुल्क गर्ने अवधारणा कार्यान्वयनजस्ता कार्यक्रमका लागि बजेट विनियोजन गरेको छ ।
स्वच्छ खानेपानी, फोहोरमैला व्यवस्थापन, सार्वजनिक शौचालय निर्माण, शैक्षिक गुणस्तर सुधारजस्ता कार्यक्रम बजेटमा परेका छन् । यस्तै आधारभूत स्वास्थ्य सेवा निःशुल्क बनाउन स्वास्थ्य संस्थाको स्तरोन्नति, सबै वडामा स्वास्थ्य संस्था स्थापना तथा स्वास्थ्य सेवा प्रवाह गर्दै सुविधा सम्पन्न १५ शय्याको नगर अस्पतालका लागि बजेट परेको छ ।
यस्तै आयुर्वेदिक अस्पताल स्थापना, ज्येष्ठ नागरिकको स्वास्थ्य चेकजाँच, मधुमेह, उच्च रक्तचाप, नियमित सेवनका औषधि वितरण, चौमासिक परामर्शका लागि जनतासँग प्रमुख कार्यक्रम, नवजात शिशु, आमा र बालबालिकाको पोषणलक्षित उपप्रमुख सुरक्षित मातृत्व कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने नीति नगरले लिने भएको छ ।
सिद्धार्थ बाल तथा महिला अस्पताल आम्दामा डिप्लोमा तहको प्यारामेडिकलका विषय अध्यापन गराउन प्रक्रिया अघि बढाउने, बुटवल टेक्निकल इन्स्टिच्युटमा स्नातक तहको अध्ययनका लागि पहल गर्ने, अटो भिलेजमा डिप्लोमा तहको अटो इन्जिनियरिङ कलेज सञ्चालनका लागि पहल गर्न बजेट छुट्याइएको छ ।
लुम्बिनी वाणिज्य क्याम्पसलाई मानित विश्वविद्यालयका रूपमा विकास गर्ने, माध्यमिक तहका विद्यालयमा विज्ञान प्रयोगशाला, कम्प्युटर ल्याब स्थापना गर्ने, सामुदायिक विद्यालयको एकीकृत वेबसाइट निर्माण गर्ने, नगरभित्रका सामुदायिक विद्यालयमा निःशुल्क सेनेटरी प्याड वितरण गर्ने नीति उपमहानगरपालिकाले अघि सारेको छ ।