काठमाडौँ । अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाले अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशन (आईएसएस) लाई फिर्ता ल्याउन एलोन मस्कको स्पेसएक्सको मद्दत लिने बताएको छ । अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सीले स्पेसएक्सलाई पृथ्वीको वायुमण्डलबाट आईएसएसलाई प्रशान्त महासागरमा अन्तिम विश्राम स्थानमा लैजान अन्तरिक्ष यान निर्माण गर्न सम्झौता गरेको जनाएको छ, जुन २०३० मा रिटायर हुनेछ । युएस डिओर्बिट भेइकल नाम दिइएको अन्तरिक्ष यान विकास र वितरणका लागि एलोन मस्कको कम्पनीसँग ८४३ मिलियन डलरको सम्झौता भएको छ । नासाका केन बोवर्सक्सले भने, 'अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशनको लागि अमेरिकी डिओर्बिट गाडी छनोट गर्दा नासा र यसका अन्तर्राष्ट्रिय साझेदारहरूलाई फाइदा हुनेछ। यसले स्टेशनलाई यसको सञ्चालनको अन्त्यमा तल्लो पृथ्वीको कक्षामा सुरक्षित रूपमा ल्याउन मद्दत गर्नेछ '। अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सीले स्पेसएक्सले निर्माण गरेपछि अन्तरिक्ष यानको स्वामित्व लिने योजना बनाएको छ र मिशनभरि यसको सञ्चालन नियन्त्रण गर्ने छ । अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशनको वजन ४ लाख ३० हजार किलोग्राम रहेको छ । यो अन्तरिक्षमा बनाइएको सबैभन्दा ठूलो एकल संरचना हो । मिर र स्काइल्याब जस्ता अन्य स्टेशनहरू वायुमण्डलमा पुन: प्रवेश गर्दा नष्ट भएको तरिकालाई ध्यानमा राख्दै, नासाका इन्जिनियरहरूले आईएसएसलाई तीन चरणहरूमा तोड्ने अपेक्षा गरेका छन् । पहिले, परिक्रमा गर्ने प्रयोगशालालाई चिसो राख्ने सौर्य प्यानल र रेडिएटरहरू बन्द हुनेछन् । व्यक्तिगत मोड्युलहरू त्यसपछि स्टेशनको ट्रस वा संरचनाबाट अलग हुनेछन् । अन्ततः ट्रस र मोड्युलहरू आफैं पतन हुनेछन् । अधिकांश सामग्री कथित रूपमा वाष्पीकरण हुनेछ, तर ठूला टुक्राहरू रहने आशा गरिएको छ । यस कारणका लागि, नासाले प्रशान्त महासागरमा पोइन्ट नेमो भनिने क्षेत्रको लागि लक्ष्य राखेको छ, संसारको सबैभन्दा दुर्गम क्षेत्रहरू मध्ये एक र उपग्रह र अन्तरिक्ष यानहरूको चिहानको रूपमा चिनिन्छ । आइएसएसको पहिलो खण्ड सन् १९९८ मा लन्च गरिएको थियो । २००१ देखि लगातार एक अन्तर्राष्ट्रिय चालक दल बसिरहेका छन् ।