त्यसो भए हामीभन्दा ४०० किलोमिटर माथि परिक्रमा गर्ने नासाका अन्तरिक्षयात्रीहरूको जीवन कस्तो रह्यो र उनीहरूले त्यहाँ कसरी समय बिताए ? अवश्य पनि उनीहरूलाई त्यहाँ व्यस्त राख्ने धेरै गम्भीर कुराहरू थिए । उनन्सट्ठी वर्षीया सुनी र बैसट्ठी वर्षीय बुचले स्टेशनमा कार्यरत मिशनहरूलाई मर्मतसम्भार र अन्य अभ्यासमा मद्दत गर्दै 'स्पेशवाक'हरू समेत गरे । जनवरी मध्यतिर सुनी आईएसएसमा रहेका सहकर्मी निक हेगसँग यानको मर्मत गर्न बाहिर निस्किइन् । त्यसै महिनाको अन्त्यतिर उनी र बुच सँगै बाहिर निस्किए । उनीहरूले गरेका मुख्य काममा स्टेशनको गतिविधि नियन्त्रण गर्ने उपकरणहरू मर्मत गर्ने, एनआईसीइआर एक्स-रे टेलिस्कोपमा प्रकाशसम्बन्धी फिल्टरहरू थप्ने र अन्तर्राष्ट्रिय डकिङ एडाप्टरमा रिफ्लेक्टर उपकरण प्रतिस्थापन गर्नेलगायत थिए।

पृथ्वीबारे सोच्ने अवसर

बुच र सुनीले उक्त अवस्थालाई लामो समयको अन्तरालमा आफू अनुकूल बनाउँदै गए । सेप्टेम्बरमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा उनीहरूले आफूहरू "अनपेक्षित (घटना)को अपेक्षा" गर्न प्रशिक्षित भएको जनाएका थिए । उनीहरूलाई अवश्य पनि पृथ्वीबारे सोच्ने अवसर दियो। उनीहरूले कैयौँ सूर्योदय र सूर्यास्त देख्न पाए । स्पेश स्टेशनले प्रत्येक २४ घण्टामा १६ पटक पृथ्वीको फन्को लगाउने क्रममा १६ सूर्योदय र सूर्यास्त देख्छ। उक्त स्टेशनमा हुनेहरूले प्रत्येक ४५ मिनेटमा सूर्योदय वा सूर्यास्त देख्छ । पृथ्वीको यस्तो अनौठो दृश्यको साथ बाँच्न पाउनुले यसलाई मनन गर्न प्रशस्त अवसर दिने सुनीले अनुभूत गरेकी छन् । "यसले तपाईँलाई भिन्न तरिकाले सोच्न सक्ने अवसर दिन्छ। यो हामीसँग भएको एक मात्र ग्रह हो र हामीले यसको रेखदेख राख्नुपर्छ," उनले भनिन् । "पृथ्वीमा रहेका यति धेरै मानिसहरूले हामीलाई सन्देश पठाउँछन् कि जसले तपाईँलाई सबैसँग घरमै भएको महसुस गराउँछ ।"

अन्तरिक्षबाट राष्ट्रपतिका लागि मतदान

बुच र सुनीसँगै आईएसएसमा रहेका डन पेटिट र ननिक हग पनि अमेरिकी नागरिक हुन्। उनीहरू चारै जनाले गत वर्षको अमेरिकी निर्वाचनमा मतदानको अवसर पाए । "नागरिकका रूपमा त्यो हामीसँग हुने महत्त्वपूर्ण जिम्मेवारी हो," सुनीले पत्रकारहरूसँग भनिन् । बुच र नासाले उनीहरूलाई चुनावमा सहभागी हुनका लागि "निकै सहज" बनाइदिएका थिए । मतदानमा सहजीकरण गर्नका लागि ह्युस्टनस्थित मिशन कन्ट्रोल सेन्टरले इन्क्रिप्टेड इमेलमार्फत् आईएसएसमा मतपत्र पठाएको थियो । ती अन्तरीक्षयात्रीहरूले मतपत्रमा मत जाहेर गरेपछि भूउपग्रहको माध्यमबाट न्यू मेक्सिकोको ग्राउन्ड टर्मिनलमा जोडियो । त्यहाँबाट ल्यान्डलाइनहरूले मतपत्रलाई मिशन कन्ट्रोलमा पठाए र त्यहाँबाट विद्युतीय रूपले त्यो उनीहरूको निर्वाचन क्षेत्र पठाएर मत दायर गराइयो ।

शून्य गुरुत्वाकर्षणमा तन्दुरुस्त रहने काम

बुचका लागि दिनको सुरुवात बिहान ४:३० मा हुन्थ्यो भने सुनी केही ढिलो गरी ६:३० मा उठ्ने गरिन् । दुवैले अन्तरिक्षमा बस्दा हड्डीको घनत्वमा हुने कमीसँग लड्न दैनिक दुई घण्टा वा सोभन्दा बढी व्यायाम गरेर आनन्द लिएको बताउँछन् । "तपाईँको जोर्नी दुख्दैन, जुन एकदम राम्रो छ," बुचले भनेका छन् ।

शून्य गुरुत्वाकर्षणमा बस्ने प्रभावको सामना गर्न तीन फरक उपकरणले मद्दत गर्छन् । एड्भान्स्ड रिजिस्टिभ एक्सर्साइज डिभाइस (एआरइडी) 'स्क्वाट', 'डेडलिफ्ट' अनि 'रो' जस्ता मांसपेशीलाई एकत्रित राख्ने अभ्यासमा उपयोगी हुन्छ । ट्रेडमिल प्रयोग गर्नका लागि अन्तरिक्षयात्रीहरूले आफूलाई तैरिनबाट रोक्नको लागि पेटी लगाउनु पर्छ र सहनशीलता प्रशिक्षणको लागि साइकल एर्गोमिटर पनि छ ।

क्रिस्मस उत्सवको रमाइलो

गत वर्षको क्रिस्मसमा आईएसएसका अन्तरिक्षयात्रीहरूले एक सन्देश पोस्ट गर्दै पृथ्वीमा रहेका आफ्ना साथीहरू र परिवारलाई क्रिस्मसको शुभकामना दिए । उनीहरूले 'सान्टा' टोपी र 'रेन्डिअर हेड्बिन' लगाएर सुस्तरी घुमिरहेको माइक्रोफोन एकअर्कालाई बोल्नका लागि दिँदै लागि फ्याँके। त्यतिखेर क्यान्डीहरू उनीहरूको टाउको वरिपरि तैरिरहेका थिए । यो उक्त टोलीका लागि आफ्नो कपाल तल झार्ने अवसर थियो। सुनीको हकमा यो 'माथि' राख्ने कुरा थियो। शून्य गुरुत्वाकर्षणले उनलाई यस्तो शैली दिएको छ, जुन पृथ्वीमा प्राप्त गर्न धेरै जोडबल लगाउनुपर्छ । आईएसएसमा बुच र सुनीको अन्तिम जिम्मेवारी भनेको उनीहरूपछि आउने अन्तरीक्षयात्रीहरूलाई स्वागत गर्दै आत्मीय महसुस गराउनु थियो ।  गत १६ मार्चमा स्पेसएक्स क्याप्सुल एक नयाँ सदस्य लिएर आईएसएस आइपुग्यो । बुच र सुनीका लागि त्यो एउटा उल्लेख्य क्षण हो, जसले उनीहरूलाई घर फर्काउँदै थियो । उक्त उत्साहलाई आईएसएसमै रहने डन पेटिटले भिडिओमा कैद गरेका छन्। त्यहाँको झ्यालबाट उक्त क्याप्सुल आउँदै गरेको र जोडिएको पनि देखिन्छ । परम्पराकै रूपमा रहेको एउटा घण्टी बुचले बजाउँछिन् भने सुनीले कमाण्ड कस्मोनट एलेक्सी अफ्चिनिनलाई हस्तान्तरण गरिन् ।-बीबीसी