नयाँ दिल्ली । अमेरिकी ऊर्जा विभाग (डीओई) ले एक अमेरिकी कम्पनीलाई संयुक्त रूपमा भारतमा परमाणु ऊर्जा प्लान्टको डिजाइन र निर्माण गर्न अन्तिम स्वीकृति दिएको छ। सन् २००७ मा भारत र अमेरिकाबीच असैनिक परमाणु सम्झौता भएको थियो, जसअन्तर्गत बुधबार २६ मार्चमा यो स्वीकृति दिइएको हो । अहिलेसम्म भारत–अमेरिका नागरिक आणविक सम्झौता अन्तर्गत अमेरिकी कम्पनीहरूले भारतमा आणविक रिएक्टर र उपकरण निर्यात गर्न सक्थे तर भारतमा परमाणु उपकरणको कुनै पनि डिजाइन वा निर्माण कार्यमा प्रतिबन्ध लगाइएको थियो। भारतले भने रिएक्टरको डिजाइन, निर्माण र प्रविधि हस्तान्तरण देखि लिएर सबै काम स्वदेशमै हुनुपर्नेमा जोड दिइरहेको थियो । अमेरिकाले यूएस न्यूक्लियर एनर्जी ऐन १९५४ अन्तर्गत होल्टेक इन्टरनेशनल नामको कम्पनीलाई स्वीकृत गरेको हो। अमेरिकी अधिकारीहरूले ३ भारतीय कम्पनीहरूलाई होल्टेक इन्टरनेशनलको आवेदनमा आधारित अवर्गीकृत सानो मोड्युलर रिएक्टर (एसएसएमआर) प्रविधि हस्तान्तरण गर्न अनुमति दिएका छन्। यी तीन कम्पनीको नाम होल्टेकको क्षेत्रीय सहायक कम्पनी लार्सन एन्ड टुब्रो लिमिटेड, टाटा कन्सल्टिङ इन्जिनियर्स लिमिटेड र होल्टेक एशिया हो। होल्टेक इन्टरनेशनलले अब स्मॉल मोड्युलर रिएक्टर (एसएमआर) संयुक्त रूपमा निर्माण गर्नेछ र यसका सबै कम्पोनेन्ट र पार्ट्स सह– उत्पादन पनि गर्नेछ। तर, अमेरिकाले संयुक्त रूपमा डिजाइन र निर्माण गरिएका आणविक रिएक्टरहरू अमेरिकी सरकारको पूर्व लिखित सहमतिबिना भारत वा अमेरिकाबाहेक अन्य कुनै पनि देशमा पुनः हस्तान्तरण नगरिने व्यवस्था गरेको छ। यसलाई भारतको ठूलो कूटनीतिक विजयका रूपमा हेरिएको छ । अमेरिकी सरकारले भारतमा सिभिल आणविक ऊर्जाको ठूलो व्यावसायिक सम्भावना रहेको बताएको छ ।